merak ediyorsak sadece, kendimizden öncekilerin vukuflarını taşıyan bilgi hamalından başka bir şey olmamız pek de mümkün değil. çünkü insanımızın büyük sorunlarından biri de, mantık zeminini yeterince iyi kurmadan düşünceler temellendirilmeye kalkması. hâlbuki bir müzik eserini bestelemek için en azından nota bilgisine ve icra etmek için de en az bir enstrümanın icra sanatına vakıf olmak şart. fırçayı, boyayı, tuvali tanımadan teknik bilmeden resim yapmak, doğal yeteneğin sınırları dâhilinde mümkün olsa da, eğitim, ortaya konulan sanatı bambaşka bir boyuta taşır. bu yüzden ilk önce mantık üzerine yoğunlaşmalı, ardından çeşitli okulların akımları; bu akımların öncüleri ve görüşleri tanınmalı. nasıl bir yol çizileceği, böylelikle daha rahat görülecektir. dışarıdan baktığımda tüm felsefeyi bilimsel felsefenin sınırlarına hapsetmeye kalkan ve içimizde manaya aç olan parçamızı inkâr etmeye yatkın bir pozitivist anlayışın ısrarla sürdürülmeye çalışıldığını görüyorum. bu çok can sıkıcı. amiyane bir tabir olacak, fakat toplulumuzda bilim ve bilim insanı düşünüldüğünde, hakikati pozitivizmin kucağına oturtmaya çalışan bir tablo ortaya çıkıyor. post-pozitivist anlayışların önünü açalım artık. bilimle gönlü ayırmaya kalkmak hâlâ niye? dahi ve dehayı sadece ve sadece doymak bilmeyen bir merak şehvetine indirgemeye çalışanları da anlamıyorum. dehanın ortaya çıktığı ve dahinin yetiştiği sürece basamak olan o kadar çok etken var ki, gönül hep arka plana atılmak isteniyor. halbuki rahmetli oktay sinanoğlu "bilim+gönül" diye çok haykırdı. amerika'ya gitmeden önce bayrağını öpen, yemin eden bir adam nasıl sadece merak unsuruna hapsolabilir? aziz sancar öğrenciyken günde 18 saat çalışan azmin abidesi; ödülünü aldığında gelip anıtkabir'de sunan adam. bilim insanı olmanın yanında, gönül insanı bu kişiler. merak şehvetinden kendini delicesine çalışmaya vermiş bir "ideal" bilim insanı imajı yaratılmak isteniyor. bu tip tanımlamaya en yakın isimlerden celal şengör bile hastalık derecesinde vatanperver. tamam, bu adam merak unsuru ile kendinden geçiyor da, asıl istediği asker olmak bu adamın. hatta kendisi "scent of a woman" filmini izlediğinde, yarbayın yaptığı tangoyu görmesiyle asker olamadığına ne kadar üzüldüğünden bahseder. tony buzan'a göre dehanın ortaya çıkışında, vizyon, arzu, inanç, adanma, planlama, sebat, hatalardan ders almak, konu bilgisi, zihinsel okuryazarlık ve hayal gücü gibi nitelikleri sıralamak mümkün. sadece bilim insanlarının değil, spordan sanata, farklı alanlarda birçok dahinin değerlendirilmesiyle oluşturulan nitelikler bunlar. insanlığın, yükselirken omuzlarına bindiği devler, sadece doğa bilimleriyle uğraşan insanlar değil. sanki bizim gerçekliğe ulaşan yolumuzda kılavuz olarak sadece onlar var. cidden bıktım bu stereotype'dan. onları da sadece "meraklı melahat" moduna sokuyorlar.

(midnight black - 16 Mayıs 2018 01:28)

bir @midnight black markası. terimin çıkış noktasını, thomas hobbes'un, merak kavramını "zihnin şehveti" diye adlandırmasına dayandırabileceğimiz gibi, mevcut bağlam dâhilinde, başlı başına da değerlendirebiliriz.

insanlığın en temel bilim yapma motivasyonlarından biri olan merakın, gerek bilim camiasında gerekse başka gruplarda hâkim olduğu kimi ruhların peyderpey bedenleşmesine; çalışan insanın giderek gövdeden ibaret hâle gelmesinde olduğu gibi, zihnin de maruz kalabileceği olası bir gövdeleşmeye dair bir kavram gibi duruyor, merak şehveti. bütün bir bilimin, açılmış ve kapatılması unutulmuş bir parantez olarak, sadece ama sadece meraktan ibaret olması; o parantezin, bu fütursuz merakla uzayıp gitmesi. mikroskopik (teleskopik) çabanın gülünç hâli. insanı, doğanın ve evrenin işlerine hayran olmaktan ve bunlara huzur içinde şaşırmaktan alıkoyan, şiddetsiz ve tutkusuz sonuçlara gebe o şehvet.

bütün doğayı ve evreni büyük bir titizlikle ele alan böylesi bir şehvet, özellikle insan canlısının incelenmesinde rol bulduğunda tehlikeli hâle gelir. kendi kendisi için iyi bir araştırma sahası olan bir insan; kendi kendisini keşfe çıkmış bir tutku insanı, kendisini, bir bulutu, kuantum mekaniksel bir dalga fonksiyonunu veya bir mantis karidesini gözlemlediği gibi gözlemleyemeyeceğini bilir. her şeyden önce, o, bir tin sahibidir. merak şehveti, insanın bakışlarını insanın kendisine çevirdiğinde, o insanın ulaşabileceği bütün bilgiler, matematiksel limiti sonsuza yaklaşan, fakat asla sonsuzun kendisine dokunamayacak olan bir dağarcığa karşılık gelir (tıpkı istemenin, arzunun ancak ölümle son bulabilmesi gibi: merakın sonunu bilgi değil, ölüm^* getirir). sonsuzluk, yine sokratik derinliğe sahip o cehalette; bir tutku insanı olmakta ve merak şehvetinin sağlayabileceği bütün bilgiden vazgeçmekte kendisini gösterir.

(supersymmetry - 16 Mayıs 2018 04:37)