80 baslarindan icli bir arabesk sarki. okuyan o donemin taninmis kadin arabeskcilerinden, artik unutulmus biricik. bir diger unutulmus arabeskci selahattin cesur'dan soz ve beste.
zeki demirkubuz'un masumiyet filmine soundtrack olmali, diye dusundurtur hep bana. pavyonda ugur ^* bu sarkiyi soylemeliydi.

(willy van der kerkhoff - 11 Mart 2002 08:57)

bu şarkıyı televizyonda muazzez ersoydan dinledim geçenlerde.arabesk tarzı bir şarkı.normalde bu tarz sevmem pek ama hoşuma gitti.youtube'a girdim.şarkının biricik'in söylediği haline denk geldim.sesi pek güzel değil, boğuk ve detone zaman zaman.ancak anlayamadığım bir sebepten ötürü sevdim biricik'in söylediği şarkıyı. sesinde acının kendisi var düpedüz. yani ibrahim tatlıses ya da alişan vs. gibi satılmak üzere paketlenip etiketlenmiş bir acı değil, sen kendin düpedüz çekmişsin acıları belli biricik.şimdi hangi şehirde kimbilir nerde şarkı söylüyorsundur.
http://www.youtube.com/watch?v=tgecn1j6tk8

(macondo - 27 Ağustos 2007 22:30)

nasil da unuttuk, ayni zamanda halit refig'in 1964'de cektigi ulke icindeki goc olgusunu isledigi filmi. cuneyt arkin'in ilk filmi olmasi acisindan da onemli tabii.

(willy van der kerkhoff - 18 Mart 2002 04:37)

içinde geçen repliklerden kırk yıl sonra bile bıçkın bıyıklı değnekçinin cüneyt arkın’a söylediği söz tüm hikayeyi; hatta şimdiki istanbul'u özetler.
“burası istanbul oğlum. allah’ın arka cebinden peygamberi çalarlar da haberi bile olmaz”

demek ki "nerede o eski istanbul?" diyenler daha da eskiden bahsediyorlar. 1453-54 falan ilk yıllar.

(severek izliyoruz - 12 Ekim 2009 14:00)

final sahnesindeki tanju gürsu-cüneyt arkın boğuşması, arkın'ın aksiyona olan yatkınlığını ortaya çıkarmış ve sanatçının kariyerini derinden etkilemiştir.

(sanver - 13 Şubat 2010 20:45)

film turgut özakman 'ın ocak isimli oyunundan uyarlanmıştır. 1960lı yıllarda anadolu'dan istanbul'a göç eden insanlarımızın yaşadığı ekonomik ve kültürel sorunlar üzerinde durur.

--- spoiler ---

hikaye maraş 'tan istanbul'a göçeden 4 çocuklu bir ailenin haydarpaşa istasyonunda trenden inmeleri ile başlar ve ailenin istanbul'da geçirdiği birkaç yılı anlatır. aynı şekilde yine haydarpaşa'da biter. maraş'ta otomobil tamirciliği yapan ailenin işleri kötü gidince istanbul'da yeni bir tamirhane açarak ailecek çalışıp kendilerini kurtarmak amacındadırlar. ailenin 3 erkek çocuğu ve bir kızı vardır. erkek çocuklardan en küçüğü doktor olmak üzere üniversiteye başlar.

istanbul'a aynı trende geldikleri bir genç (hüseyin baradan ) ile beraber girerler. kayseri'den gelen bu gencin üstü başı yırtık pırtıktır ve ne anne babası, ne de bir varlığı olmadığı gibi trene bile verecek parası olmadığı için kaçak yolcu olarak gelmiştir. ailenin ise bir tamirhane açmak için parası ve birbirlerine dayanarak çalışma planları vardır. üstü başı yırtık pırtık kayserili ile haybeci diyerek dalga geçerler.

hepsinin istanbul'la ilgili hayalleri vardır. istanbul'a şah olacaklardır. amaç istanbul'a entegre olmak, uyum sağlamak kendini geliştirmek değil de kısa yoldan köşeyi dönmek ve hep hayallerini kurdukları istanbul hayatını yaşamaktır. aslına bakılırsa özellikle babaları olmak üzere çok bilmişlikleri, eğitimsizlikleri ve doyumsuzlukları vardır. haybecinin karşısında akıllı geçinirken daha ilk gün kiraladıkları tamirhaneye gidince dolandırıldıklarını anlarlar. daha sonra küçük bir tamirhane açarlar. ancak ilk günlerden itibaren aile bireyleri dağılmaya başlarlar ve eğitimsiz-doyumsuz bir şekilde büyük şehirde yutulmaya başlarlar.

ortanca kardeş (cüneyt arkın ) rakipleri olan tamirhanenin sahibinin karısı ile umarsızca yasak bir aşk yaşamaya başlar ve uçkur sevdasına işleri serer, bir süre sonra dükkan iflas eder. büyük kardeş (tanju gürsu ) ise taksici olarak çalışmaya başlar ve bir pravyonda dansöz olarak çalışan sevda ferdağ 'a aşık olur. onun peşinden evi barkı terkeder. hayali istanbullu bir sevgili sahibi olmak iken dansöz seval aslında maraş'taki komşuları örengillerin naciye ismindeki evden kaçmış kızıdır. kız kardeş ahlaksız bir kadın olan komşuları ile arkadaşlık etmeye başlar, daha sonra önder somer ile tanışır, iğfal edilir, kandırılır. en sonunda evden kaçarak kötü yola düşer. ailenin en akıllı ve sağduyulusu olan tıp fakültesine giden küçük kardeş bile bir istanbul özentisi içinde ailesinden utanır ve kız arkadaşına (filiz akın ) anadolu'dan geldiklerini söylemez.

film boyunca kahramanlarımız aralarda haybeciyi görürler. kendileri gittikçe düşmekte iken haybeci yavaş ama emin adımlarla ilerlemektedir. önce hamallık, sonra otopark kahyalığı, sonra müzayedecilik derken kendisine güzel bir iş kurar ve hatta bizimkileri yanında çalıştırmaya başlar. onlar haybeci sen mi istanbul'da adam olacaksın diye dalga geçerken haybeci her zaman sabırlıdır. bir bina yapacaksan önce alt katından başlayacaksın, basamak basamak çıkacaksın der.

hikayenin sonunda aile istanbul'da tutunamaz, küçük kızlarının kötü yola düştükten sonra ağabeylerinin takibi esnasında ölmesi ile yıkılırlar. en sonunda filiz akın'ın ailesinin yardımı ile memleketlerine geri dönerek orada yeniden başlamaya karar verirler. doktor olacak nişanlılar ise mezuniyetten sonra kendilerine çok ihtiyaç duyulan anadolu'ya gitmeye karar verirler. film iki nişanlının aileyi maraş'a gidecek trene bindirerek uğurlaması ile biter.

haybeci de aynı trene biner. ancak artık aralarında çok fark vardır. o sıfırdan başlamış, kendini hayallere kaptırmamış, basamak basamak çıkarak iyi bir iş sahibi olmuştur.
--- spoiler ---

filme genel olarak bakıldığında her ne kadar klişelerle dolu ise de istanbul 'a göç edenlerin dramını çok güzel verdiğini görüyoruz. bilgisiz, tecrübesiz bir şekilde büyük şehre gelip hayaller içinde, kısa yoldan zengin olma çabalarının, ekonomiye ve topluma entegre olarak bir katkıda bulunmadan tutup da eğlence hayatına vs.'ye karışmanın sonunun hüsran ve kötü yol olduğu anlatılıyor.

filmin verdiği mesajlara bakarsak: büyük şehir-endüştrileşmiş ekonomiye entegre olmanın ancak küçük kardeşin yaptığı gibi eğitimle veya haybecinin yaptığı gibi basamak basamak, sindirerek bir entegrasyon olması gerektiği vurgulanıyor. hayaller içinde, eğitimsiz ve doyumsuz kısa yoldan köşe dönme sevdalısı olanların sonunun ise yasak aşklar, gece hayatı ve ahlaksız kişilerin bulunduğu ortamlara düşmekten öteye gidemeyeceğini gösteriyor. buna bir çözüm olarak hikayemizin kahramanı ailenin memleketine dönmesi gösteriliyor. bunu bir yenilgi olarak kabul etmemeleri söyleniyor. amerika sevdalısı aile ve doktor kızları da bir ders alıyor ve eğitilmiş insanların yurtdışına değil de anadolu'ya gitmeleri, orada onlara daha çok ihtiyaç olduğu belirtiliyor.

etkileyici ve duru bir film, hikayesi ve senaryosu çok güzel. ne eksiği ne de fazlası var. oyuncular çok kaliteli. cüneyt arkın'ı mahcup delikanlı havalarında görmek bile çok güzel. 1960ların istanbul'u, değişik bir atmosfer var.

kişisel bir değerlendirme yaparsam klişeleri fazlasıyla abartılı buldum. istanbul'a gelir gelmez ailenin bütün bireylerinin alel acele bir doyumsuzluk içinde seks peşine düşmeleri, yasak aşklara, gece hayatına, abuk subuk ortamlara girmesi çok ama çok fazla abartılı. sanki istanbul'da namusu ile çalışan, yaşayan kimse yok, normal insanların, ailelerin bulunduğu ortamlar yok, istanbul'un sosyo-kültürel hiçbir güzelliği yok. herkes bir sapkınlık peşinde koşmak zorunda sanki. öyle ki tıp fakültesindeki çocuk bile özenti içinde, kız arkadaşının ailesi yabancı hayranı, antikalar içinde. diğer kahramanlara da bakarsak herkes kötü: çıkarcı ve çaçeron ev sahibi, kocasının dükkanı iflas etmesin diye cüneyt arkın'ı kandıran gayrımüslim kadın (bunu da abartı buldum. gayrımüslim olması ahlaksız olmasını gerektirmez), yine maraş'tan kaçan naciye illa kötü yola düşmüş, dansöz oluyor, tanju gürsu diyor ki gel evlenelim namuslu yaşayalım, ancak o ben lüks hayata alıştım olmaz diyor, komşuları ahlaksız bir terzi kadın, evin kızı mahallede namuslu bir gence aşık olmuyor da playboy önder somer iğfal ediyor. haybeci de gayet itici, köşe dönücü, çıkarcı olarak resmediliyor. e peki istanbul'daki normal ve iyi vatandaşlar nerde?

aaaaaa bütün bunları yazarken fenalık geldi valla. hiç mi namuslu ve aklı başında kimse yok bu istanbul'da... bir de tabii sanki anadolu'da hiç yasak aşk yok, hiç kötü ortam yok, kötü insan yok.

halit refiğ diyor ki: saf ve temiz anadolum. herkes ferdi tayfur 'la köyüne dönsün. masal hayatı yaşasın. buyrun bakalım.

(mea maxima culpa - 2 Eylül 2015 00:35)

türk sinema tarihinin en çok konuşulan filmlerinden biri. tabii bunun böyle olacağını kırk sene önce seyrettiğimde bilmem mümkün değildi. çocukluk anılarımda o filmden aklımda kalan, beni en etkileyen sahne; köyden kente göçen kızın, babasından bir gün çok paraları olur ise zengin evinde gördüğü saatten almasını istediği andı. seneler geçip çok kanallı televizyonlarımız bu filmi tekrar tekrar gösterdiklerinde filmin öneminin nereden kaynaklandığını anladım. köyden kente göç olgusunu işleyen ilk türk filmiydi . halit refiğ o yıllarda istanbul il nüfusu daha bir milyonu bulmamışken bir şeylere dikkat çekmeye çalışmıştı. film; göç olgusu alt yapısı, konut sorunu çözülmemiş, iş olanakları yaratılmamış bir ilde kendi akışına bırakıldığında ne gibi sorunlar doğurabileceğinin alarm zilini çalıyordu adeta...bugünkü gecekondu sorunu, arabesk yaşam tarzı ve marjinal yollardan kazanç elde etme kapıları ile istanbul o günkü alarm zilinin duyulmadığının bir resmi...

(johanna - 20 Kasım 2004 23:48)

willy kardeşim yazmış ben tamamlayayım. şarkının adı biricik'in lp'sinde gurbet olarak geçiyor. sözleri şöyle...

ara ara göç ettiler bırakarak yoldaşları
gözler yaşlı terkettiler ağlayan gurbet kuşları

gönül ezik, ayrılırken alem duydu feryatları
cana, dosta sarılırken "döneceğiz" diyordu gurbet kuşları

sitem sanma ey allahım, nedir sevenin günahı
mutlulukla kucaklyaşıp tez dönsün gurbet kuşları

çilemiz bu, yazımış buymuş kader aldı hep ahları
iki yudum sevgi için ezildi gurbet kuşları...

(bir kulum iste - 2 Şubat 2005 01:53)

64 yapimi halit refig filmi.

senaryo halit refig ile orhan kemal tarafindan orhan kemal'in ayni addaki romanindan (62), turgut ozakman'in ocak piyesinden (63), visconti'nin rocco e i soui fratelli (60, rocco ve kardesleri) filminden uyarlanmis.
donemin sancili, kanli canli mevzusu "goc"; elia kazan'in dumani ustunde america america'si, italyan sinemasindaki taze izler, orhan kemal'in yapitlarinda parildayan sahici pacavrali insanciklar ile gundeme oturmaya baslamisti. gurbet kuslari, buyuk kente gocu yesilcam'da irdeleyen, mevzuya ayna tutmaya calisan ilk yapimlardan biri olmasindan oturu bilhassa klasiklesmistir.

ekonomik, toplumsal bunalimlardan, darbogazlardan nefes alamaz olup, bir umut istanbul'a goc eden dort yetiskin cocuklu bir anadolu ailesi (maras'tan) yansir perdeye. hayatta kalma, kentte topraga tutunma savasimlari, savruluslari, yanlislari, darbeleri, donusumleri, bozusmalari.

oyunculuklar oldukca kuvvetlidir. kurgu ve goruntuler de oyle. cuneyt arkin ilk cikisini burada yapmistir. diger esasli rollerde tanju gursu, filiz akin, ozden celik, pervin par, onder somer, sevda ferdag, mumtaz ener, huseyin baradan, gulbin eray, danyal topatan, muadelet tibet, muzaffer nebioglu, mualla surer goze carpar.

diyaloglarda istanbul argosu, sokak agizlari, edebiyatci eli degdigi belli bir ustalikla kullanilmistir. misal:
"(...) karsimizda bir tamirci dukkani vardı. rum’du sahibi. panayot usta diyorlardi. heriflerin konusmalarini anlamiyorduk. lakin zorlu bir avrati vardi herifin. ask olsun, hani kitap gibi avrat. oldu mu boylesi olmali. dükkana yemek memek getiriyordu arada bir. bakiyordum. bizim murat da kerizleniyordu bir iki. kerizlenmeyecek gibi degildi ki baba. adı despina’ymisş kaltagin. alttan alta bakiyordu bize dogru. o gun anladim ki avratin gozu bende. yuregim tip etti. (...)”

senaryoda donem filmlerinin yaygin arizalari, basmakaliplari, ayipli soylemleri, bakislari, elbet artik suyunun suyunun suyu cikarilmis iyice gozumuze sokulmus da oldugundan, gozumuzu kanatir.

yapim, birinci antalya film senligi'nde en iyi yonetmen, en iyi film odullerini almistir.

bugunki ufuklardan bakildiginda, buraciktaki meshur (bkz: türkiye'den siktir olup gitmek) mevzusu, yurt disina dalga dalga giden, gitme hayaliyle yasayan, kapagi atip da oradaki duvarlara kafasini carpa carpa berelenen akranlarimiz kardaslarimiz, istanbul'un mevcut vaziyeti, kuresel olcekteki multeci facialari, gocmenlik cikmazlari dusunuldugunde guncelligi, anlamlari somutlanir.

(viva paulista - 14 Ekim 2017 09:45)

başlıca rollerini tanju gürsu, filiz akın, özden çelik, pervin par, cüneyt arkın, önder somer, sevda ferdağ, hüseyin baradan, mümtaz ener, gülbin eray, danyal topatan, muadelet tibet'in paylaştığı film.

(alif - 15 Ocak 2006 18:43)