aynı adla 1981'de bbc tarafından çevrilen dizinin güncel ve amerikalı eli değmiş şekli olacak gibi. zaten çok merak ederdik kendilerini. zira bu aileye senaryosunu graham greene yazdığı the third man'de önemli bir atıf yapılmıştır.

"italya’da 30 yıl boyunca borjiyalar vardı. yani savaş, kıyım, cinayet... ama michalengelo, leonardo ve rönesans aynı dönemde var oldular. oysa isviçre’de kardeşlik, 500 yıllık demokrasi ve barış vardı. ama ne yaratabildiler? sadece guguklu saat!"

(yazar kasa - 2 Şubat 2011 15:28)

ilk bölüm itibarıyla umut vadeden yapım. başlamadan önce borgia ailesi ile ilgili hiçbir fikriniz yoksa baş karakterler hakkında bir wikipedia turu atmanızı tavsiye ederim. yozlaşmanın köküne vurmuş bol metresli bir papa, niccolo machiavelli'nin prens'inde iyi bir lider olarak bahsettiği oğul^* gibi öğeleri prodüksiyon açısından iyi kotarılmış bir dizide izlemek güzel olacak gibi.

yalnız ilk bölümde -belki de bilinçli yapılmış- bir hata buldum. rodrigo borgia'nın metreslerinden giulia farnese'nin portresini yapan ressam benim bildiğim pinturicchio değil rafael, yani raffaello sanzio. tablonun rafael tarafından dizide verilen 1492 civarında değil 1506 civarında yapıldığına dair "young woman with unicorn" diye aratılarak birçok kaynağa ulaşılabilir.

bu arada izlerken karanlık bir köşeden ezio'nun^* çıkıp ortalığı dağıtmasını beklemedim desem yalan olur.^*

(911 turbo - 2 Nisan 2011 01:33)

cem sultan'ı oryantalizme kurban etmiş dizidir.

(nuka cola - 13 Nisan 2011 21:47)

s01e03 doğu roma'yı yıkmış, vatikan'ı götünden solutan, ölüm haberi roma’ya ulaşınca italya’da toplar atılıp günlerce şenlikler yapılan, papanın bütün avrupa kiliselerinde üç gün çanlar çaldırıp şükür âyini yaptırdığı fatih sultan mehmet'i cem'in 'abimden önceki sultan' olarak tanımladığı bölüm olmuştur.

o senin baban yavrum

(t59g61 - 14 Nisan 2011 20:21)

sonunda izleyebildim ilk 3 bölümü ve ilk defa tarihi dizi izleyen beni sevindirdi bu başlangıç. tabii yamuk yerleri de var dizinin, hem de bayağı. biraz o kısımları açmak istiyorum.

--- çok geniş spoiler ---

öncelikle, assassin's creed'lerden tiksindiğim karakterleri "yürüyün bea" edasıyla desteklemem garip oldu biraz. bu durum izlediğimiz dizileri benimsememizden oluyor herhalde. kimsenin şu diziyi izlerken della rovere için, "yürü be aslanım sik şunları" dediğini düşünmüyorum. ana karakterler kimlerse onların arkasında oluyoruz hep. garip.

dizi aslında birçok yönden sıçıyor ama yarattıkları ambiyans süper. ortam şahane. ama sıçtıkları kısımlar da hiç hoş değil. mesela, şu 3 bölümde tam 3 yıl geçti dizide, çüş! 1492'de başladık 1495'te bitti 3. bölüm. cem sultan'ın ölüm tarihi 1495 çünkü. rovere'nin napoli'ye uçarak gitmesinden de belliydi arada yıl atladığımız. o zamanlarda seyahat kolay mıydı yani. ayrıca borgia'nın papalığı 1503'te bitiyor. böyle devam ederse bu dizi sezon sonunda biter. yoksa mini dizi falan mı bu da benim haberim yok? (peşin edit: lan acaba, diyip de bir baktım da hakkaten mini diziymiş lan! ulan, hiç kimse de dememiş mini dizi bu, ufacık, kısacık bir şey olacak diye. o kadar da entry döşedik iyi mi? üzüldüm yeminle. "the borgias is a 2011 canadian-hungarian-irish historical-fiction television miniseries created by neil jordan.")

bu arada, cem sultan demişken herkesin takıldığı o konuya bir gireyim ilk.

şimdi, ben pek tarih bağımlısı değilim aslında. yani böyle denk gelmedikçe araştıran biri değilim. bu yıllarla da assassin's creed'ler olmasa alakam olmayacaktı. diziyi izleyene kadar da cem sultan'la falan hiç alakam yoktu. ama ufak bir araştırma sonunda, 5 dakikada bütün olayı öğrendim. bu dizinin senaristleri ne yapıyor merak ettim açıkçası. bir wikipedia'ya bakmak çok mu zor lan?

cem sultan 1489'da, dizinin başında gördüğümüz ölen papa'nın yanına gönderiliyor. şimdi ilk bomba burada geliyor. borgia'dan önceki papa, cem'i hristiyan yapmaya çalışıyor, ama cem'i ikna edemiyor. dizide ise cem hristiyan olmak istiyor, öeh! hacca giden tek osmanoğlu hristiyan olmak isteyecek ha? burada resmen propaganda yapmışlar. hristiyanlık iyidir, hoştur, candır hesabı. bir siktirin gidin lütfen.

ikinci bayezit, cem'i kabul ettiği ve orada yaşamasına izin verdiği için borgia'dan önceki papa'ya cem'in masraflarını karşılamak para ödüyor. yıl 1489 hala. bayezit'in cem'in ölümüne para vermesi falan gibi bir durum söz konusu değil. hem niye bayezit, cem'in ölümünü istesin ki lan? cem öldüğünde bayezit çok üzülmüş şu müthiş kısa araştırmama göre. ayrıca, cem sultan direkt olarak osmanlı'dan gelmiyor roma'ya. 14 yıl esir hayatı yaşayıp 1495'te öldüğü söyleniyor. oradan oraya sürgün edilen adamın suratına bir de mutlu mesut hava vermişler. 35 yaşında olan, cesare borgia'dan çok daha büyük olan adamı onun çocuğu gibi göstermişler, üzerine 14 yaşındaki lucrezia borgia ile yakınlaştırmışlar falan bir ton saçmalık var. tipi de arap çocuğu gibi olmuş zaten. hatta hintli gibi lan. türklerin tipi hiç öyle oldu mu lan dingiller? cem sultan'ın öldüğü yer de capua, napoli'nin kuzeyinde bir yer. bayezit, cem'in bedenini almak için napoli kralıyla münasebete giriyor. olayın borgia'larla hiçbir alakası yok. resmen götten uydurmuşlar hepsini. lan bu para işini nasıl bağlasak acaba, diye düşünüp ortaya bir karışık yapmışlar herhalde. sallayın gitsin zaten anasını satayım, sanki biz izlemiyoruz bu dizileri.

pek umrumda değil aslında bu olaylar. yok hristiyanlıkmış, müslümanlıkmış, bana ne. adam gibi dizi izlemeye çalışıyoruz şurada. borgia'ların hayatını merak ediyorum ben sadece. ama bir kere de türkleri yanlış yansıtan bir diziye denk gelmeyelim. aman, ölürüz!

***

şimdi biraz borgia'lara dönelim. en başta takıldığım olay, rodrigo borgia'nın cesare'ye sen benim en büyük oğlumsun diyip durması. aslında giovanni borgia^*, cesare'den daha büyük. yani her yerde öyle geçiyor. cesare'nin 1475 ya da 1476 doğumlu olduğu söyleniyor, juan ise 1474 doğumlu. bazı yerlerde 1474 ile 1476 arasında doğduğu yazıyor ama juan hep büyük kardeş olarak geçiyor. böyle bildiğimden dolayı izlerken biraz garipsedim. takıldığım noktalardan biri bu.

diğer bir takıldığım nokta da karakterlerin tipleri. o kadar oyunlarda şişman olarak gördüğümüz rodrigo borgia'nın zayıf bir adam olması çok garip geliyor. resimlerinde falan da bayağı şişman. ayrıca burnu da bayağı yamukmuş o adamın, ama burada pek düzgün. cesare de internette dolaşan resimlerine göre ve oyunlardaki haline göre biraz yapılı duruyor. daha sıska bir adam bekliyordum. yine oyunlardaki^* lucrezia'nın taş gibi haline karşılık burada karşımıza 14 yaşında küçük bir kız olarak çıkması beni biraz üzdü. tabii yüz olarak gerçek lucrezia'ya bayağı benziyor, orası ayrı.

bir de assassin'lerin böyle hemen evet efendim moduna geçmeleri de üzücüydü. assassin'ler bu ipnelikleri yapan adamları tek tek deşmeliydi. ama tabii daha gerçekçi olarak parayı verene koşuyorlar, diyecek bir şey yok. herkes gibi ben de ezio'yu bekledim tabii ki, şuradan çıksaydı da üç beş adamı piyasadan silseydi.^*

sonuçta her türlü gideri var dizinin. zaten bazı olayları çarpıtmasaydılar olmazdı, herkes yapıyor bunu.

--- çok geniş spoiler ---

(fulvio - 16 Nisan 2011 12:40)

belgesel olmadığı için hiç de sıçıp sıvamamış olan dizidir. kendi kutsal değerlerindeki yozlaşmaları, adamları itin götüne sokarak anlattıkları bir dizide, cem sultan'ın durumu hiç de abartılmamıştır (adam, papa'nın kızına dolma yedirdi, üzüntüden yataklara düşürdü lan daha ne olsun^*). hele ki, bizim dizilerimizdeki yabancılara karşı tutumumuzu düşünürsek. en son sanırım muhteşem yüzyıl'da yabancı krallar bütün gün armut yiyen yavşaklar olarak gösterilmekteydi.

(sertori - 20 Nisan 2011 01:46)

papa'nın ayakkabısından, at arabasına, hizmetçilerin elbiselerinden, kardinallerin saç kesimlerine kadar her ayrıntıyı ince ince işleyen; ama cem sultanı, olabildiğince esmer, ucu kıvrık çizme giyen, papa'nın sarayının içinde aptalca bir sevinç ve neşeyle hoplayıp zıplayan bir oğlan gibi sunan dizi.

sürekli papa'nın oğullarına bana çok iyi davrandınız, sizi kardeşim gibi görüyorum, sizi çok sevdim diyor ve çok komik oluyor. ulan karşınızdaki fatih sultan mehmet'in oğlu. imparatorluğun tahtına ortak. padişah olsa, yedi iklimin sultanı, allah'ın gölgesi diye anılacak birisi. bu kadar oryantalist bir bakışla, bu kadar cahilce yansıtılması ancak bilerek olur. güzelim dizide yapıştırma gibi duruyor cem sultan'lı kısım. arap aksanıyla ingilizce konuşması ise başka bir komedi.

(spartacusun donusu - 2 Mayıs 2011 22:04)

bu borgiaların para sorununu o dönemde türk medyası olsa manşete şöyle taşırdı:

"borgialar borgia battı"

sonra kellelerini alırlardı o ayrı.

(jesters cap - 24 Mayıs 2011 10:31)

4 sezon olarak planlanmıştı bu dizi ama ratingleri iyi gitmesine rağmen prodüksiyonu pahalı olmasından ve yapımcılarının söylemediği bazı sebeplerden dolayı 3. sezonda final yapıyorlar.

yapımcısı 3. sezon finalinin zaten final gibi olduğunu belirtmiş. 2 saatlik bir film projesi de düşünülmekteymiş.,

game of thrones ile takvimi çakıştığı için beklenen ilgili hiç göremedi, game of thrones'in altında hep ezildi, ama çok özel bir diziydi. bitmesine üzüldüm.

(ananossoslukarides - 7 Haziran 2013 20:43)

3. sezon finalinin aslında final olacağı haberini aldıktan sonra, bir süre elimde bekletip, nihayet izlemeye kıyabildiğim bir bölümle ekranlara veda etmiş efsane dizi. aslında, yönetmenin iki saatlik final filmi veya 4. sezon için düşüncelerini okuyunca, kendimi "iyi ki bitmiş" demekten de alamıyorum. "yok papa ölecek, günah çıkarmasına bile izin vermeyeceğiz, direkt cehennemde yakacağız vs..." arkadaş, adama karşı ne kin doluymuşsunuz. şahsen ben, borgia ailesi'nin tamamı hırs küpü psikopatlardan oluşsa da, kendilerine sempati besliyorum. ne yalan söyleyeyim, düşüşlerini, tarihsel olarak, o sevimsiz della rovere'nin kazanmasını, cesare'nin prenslikten hiçliğe uzanan yolculuğunu izlemek pek hoş olmazdı.

--- spoiler ---

mükemmel bir planla sforzalar'ın düşüşünü görmek resmen içimizin yağlarını eritti. doğuştan mühendis micheletto'nun direktifleriyle yıkılan kale, caterina'nın intiharının engellenmesi, her şey mükemmeldi. bir de meymenetsiz suratlı kadın, hala dişiliğiyle cesare'yi etkileyebileceğini sanıyor.

cesare'nin lucrezia'nın eşini öldürdüğü sahnede, yine olayı bir kaza olarak verip cesare'yi izleyiciye kötü göstermemeyi amaçlamışlar. bence iyi bir nüans olmuş. keşke bu ensest olayını da, ilk sezonlarda olduğu gibi, sadece üstünkörü geçiştirip, resmiyete dökmeselerdi, çünkü hakikaten, iki oyuncu arasındaki kimya inanılmaz ve ortaya, game of thrones'taki gibi insana "tuu, reziller" dedirtecek bir ilişki değil de seyirciyi düşünmeye sevkeden bir aşk çıkmış. zaten dizinin bu şekilde kısa kesilmesinin sebebinin de, bütçeden ziyade, bu durum olduğunu düşünüyorum. amerikan dizi endüstrisi bile böyle bir şeyi kaldıramadı.

--- spoiler ---

(agluna - 22 Haziran 2013 12:45)