kız çocukların babalarına, annelerine oranla daha fazla ilgi ve sevgi duymasını açıklayan kompleks. buna göre kız çocukları kendilerini erkeklerden eksik hissettikleri için suçu annelerinde bulurlar ve babalarına yaklaşırlar. bazı görüşlere göre kız çocuklarının ilk sevgililerinin babalarıdır ki bunun doğruluğu ayrı bir tartışmanın konusudur.

(janickk - 7 Ocak 2009 16:19)

aile kavramının insan psikolojisine verdiği zararlardan birisi. eğer iyi, sevilen, hayranlık duyulan bir baba mevzubahisse içten içe bu garip kompleks işliyor demektir. bilinç altı bu yüzden hataları veya eksileri görmez, yapılan doğru işleri ise abarttırır. (babanın yaptıkları)

bu kompleks ne kadar gelişmişse o kadar tehlikelidir ama aynı zamanda gelişmemiş olduğunda dahi insanı garip hallere sokabilir. hayatımızdaki bazı komik klişelere bakarak bunun nasıl işlediğini anlayabiliriz sanırım.

klişe bir: olgun erkeklerden hoşlanan ya da hoşlandığını iddia eden kadın.

bu klişenin tam sebebi tabi ki elektra sayılamaz. bunun dışında bir sürü etken de mevcuttur; babaerkil bir toplumda yaşamak mesela bu etkenlerden bir tanesi. ama bu etkenlerin dışında, modern toplum ya da modernleşme sürecindeki bir toplumdaki dişi bireylerde de bunun görülmesi yalnızca babaerkil toplum ile açıklanamaz. baba denilen varlık statü gereği güç ve koruyuculuk sergilemek zorundadır. bazı sorumlulukları vardır ve sürekli bu sorumluluklara göre hareket eder. olgun erkek teması (15 yaşında bir kız için 17-18, 25 yaşında bir kız için 30 ve sonrası) bunu bir şekilde karşılayabilir. aslında karşıdaki kişi ne baba kadar olgun, ne de sorumluluk sahibi sayılamaz ama diğer rakiplerle (erkek diyelim) karşılaştırıldığında bu özellikleri daha çok göze çarptığı ya da öyle olması gerektiği düşünüldüğü için (yaşın olgunluk getirdiğini sanan bünye) dişi bireyler olgun erkeklere meyil gösterir. bir nevi babasının hayalini çizerler ve ona göre davranmasını beklerler. bu olgun erkekten hoşlanan kadın, ya da hoşlandığını iddia eden kadın ise topluma nasıl etkide bulunur derseniz; birincisi homojen dağılımı engeller, ikincisi erkeklere karşı garip önyargıların gelişmesine sebep olur, üçüncüsü ise erkek bireyin gelişimini farklı yönlendirmesine neden olur ve kişiliğine zarar verir. (bunları sonra anlatırım hacı merak ediyorsan; gün gelir bir kahve içeriz, çay içeriz. uzun sürer şimdi kastırmamak ve konuyu dağıtmamak lazım.)

klişe iki: erkeğinin kişiliğini değiştirmeye uğraşan kadın.

bu klişenin ortaya çıktığı yer, ilki gibi çok eski temelli değildir; kadınla erkeğin düşünce alışverişi yapabildiği çoğu toplumda görülebilir. erkek kişisi kendisine bir kişilik oturtmuş ve kendisini o şekilde sevip, oturttuğu değerleri geliştirebilecek bir kadın aramaktadır; pat diye karşısına böyle bir kadın çıkıp hayatını ve kişiliğini kötü yerlere yönlendirmeye başlar. kadın, normal, sağlıklı bir ilişkide erkeğin kişiliğindeki eksik yönleri görüp, onu bir şekilde değiştirmeye çalışabilir tabi, veya olduğu gibi kabullenip sevmeye çalışabilir. ama elektra kompleksine sahip kadın erkekteki eksik yönleri aramakla uğraşmaz; babasına benzemesi, babası gibi olması için geliştirmesi gereken yönleri tespit etmeye çalışır. bu ilişkide hem erkeğin eksikleri, hali hazırda eğer baba da bu eksiklere sahipse unutulur gider ve eksik olarak adlandırılmamaya başlar, hem de artı noktaları, eğer babayla alakası olmayan artılarsa, geliştirilmesi engellenir ve başka yerlere yönlendirilmeye başlar. bakın mesela, şöyle bir örnek verebiliriz: sinir harbi yaşamayan bir erkek birey olsun elimizde ve buna elektra kompleksli bir kadın musallat edelim. bu kadının babası sinir harbi yaşamak konusunda çok başarılı olsun ve kız babasında bunu göre göre bunun normal bir durum olduğunu düşünmeye başlasın. bu ilişki başladıktan sonra bunun erkeğe olan yansıması şöyle olur: kadın erkeğin sakinliğinden şikayet eder ve onu umursamadığını iddia etmeye başlar. kadına göre sinir harbi, yani kötü bir özellik aslında sevgi gösterisi olmaya başlamıştır.

bunlar gibi bir sürü klişe vardır tabi. şimdilik aklıma bunlar geldi. neyse bu gibi ufak belirtiler de bu kompleksin toplumdaki ufak yansımaları sayılır.

edit: komik olmuş ama güzel de olmuş.

(anarco poeta - 19 Ağustos 2009 18:50)

illaki babaya karsı duyulması gerekmez,cocukluk döneminde kendisine yakın olan bir diger aile buyugu de aynı kompleksi dogurabilir. cocuk büyüyüp,karşı cinsle doktorculuktan daha derin ilişkiler yasamaya baslayınca bu komplexin etkileri de gün ısıgına cıkar. bir süre sonra,kalp atışlarını istemsiz bir sekilde hızlandıran kişinin,zamanında içten içe yogun bir hayranlık duyulan kişiyle benzerliklerini farkedersiniz.yine de kız cocuklarda ,erkek cocuklarına oranla daha az vahim sonuclar dogurdugu söylenebilir.bu komplexin bir zıttı da,babasının tasvip etmedigi ve kendisini müthiş derecede sinirlendiren davranışlarını karsı cinste görünce ortaya cıkan sonsuz bir kosarak uzaklaşma istedigidir.

(h2o - 17 Ocak 2003 18:40)

genc kizlarimizin yaklasik %73'unde bulunan^* bir kompleks. soyle vuku bulur:

- of bestecan bu carmen electra da dehset bi hatun ya.
- neresini begeniyosunuz onun anlamiyorum ya siradan bi kadin iste cok daha guzelleri var?
- kim var mesela?
- ben varim ihihii.
- ahah dogru canim benim (ic ses: yarrraami ye sen benim)

(agony - 17 Ocak 2003 18:45)

gereksiz ve oldukça zorlama bi komplekstir.

psikanalitik kurama göre herkesin ilk aşkı annedir. (oidupus kompleksi)
bebek, annesiyle kendisi arasında ayrım yapamaz. kendisini annesinin bi uzantısı olarak görür. anne ile bebek arasında sembiyotik bi bağ vardır.

baba ise bebeğin dünyasına sonradan dahil olur. baba hep ötekidir. bebek için baba; kendinin bir parçası olmayan, dışarıdaki dünyaya ait bir figürdür.

yani anne cennetse, baba gerçek dünyadır.

gerçek hayatla uyum sağlamanın yolu ise bu sahte cennetten (anneden) kopmak, babayla bağ kurmaktan (uzlaşmaktan) geçer.
ancak bu sayede çocuk gerçek dünyaya hazırlanabilir. bireyselleşebilir.

kompleksin aşılmasında kızların avantajlı olduğu, yada eksik kaldığı konu baba ile gerçek bi çatışmaya gerek kalmamasıdır.
çünkü kız çocuk için baba, rol model olmadığından "aşılması gereken" yada "olunması gereken" değildir.
baba ve kız çocuk arasındaki ilişki, iki tarafın da birbirini kazanma çabası sayesinde daha kolay kurulur.
erkek ise, "baba gibi olmak" yada "babayı aşmak" gerekliliğinden dolayı bu dönemi daha zor yaşar.

(teorinin hikaye kısmında, erkek çocuğun annenin aşkını kazanmak için babayla savaşması filan konu edilir. konu, daha çok erkek merkezli incelendiğinden, kendini dışlanmış hisseden kadınlar için elektra kompleksi gibi bi şey uydurulmuş. ama aslıda teorinin kendisine ters bi kavramdır elektra kompleksi. çünkü kadının, bu hikayede yeri zaten vardır. oidipus kompleksi hem kadını hem erkeği kapsayan bi teoridir.)

bu teoride kadınların dezavantajlı olduğu yer ise: (teoriye göre) herkes annesine "annesi gibisine" kavuşmak ister. (doyuran, seven, can veren) erkek; hayatının geri kalanında, ilişkide bulunduğu diğer kadınlar vasıtasıyla (sevgilisi) bunu elde edebileceğini umudunu korur.
bu yüzden daha mutludur. (çocuksudur)

kadınsa bunu asla bulamayacağını bildiğinden daha melankoliktir. (çocukluğu uzun sürmez.)

tabi bunlar teori, yüzde yüz çalışan bi formül değil. ama 30 yaşına gelmiş, bireyselleşememiş, anne güdümünde yaşayan insanları görünce "ben oidipus gördüm" diyorsunuz.

(pirasa - 5 Nisan 2011 21:12)

psikiyatırların aklını en çok meşgul eden konulardan biri olarak nitelendirilen kavram.
bu kompleksle ilgili açıklamalara göre kişinin, erkekse, ilk sevgilisi annesi: kızsa, ilk sevgilisi babasıdır. 3-6 yaş dilimine denk düşen bu dönem, insan yaşamının, en önemli ve ilerdeki bütün aşamalarına damgasını vuran; kişinin ileride mutlu ya da mutsuz, huzurlu veya huzursuz, başarılı ve atılgan ya da toplumsal yaşamın geri planında kalmış bir pısırık olmasının temellerinin atıldığı dönemidir.
psikodinomik psikiyatri’ye göre: kişinin bütün yaşamındaki mutluluğu, ve de bu mutluluğun sonucu olarak sevgi ve yaratıcılık öğelerini tam olarak yerine getirebilmesi; yaşamının 3-6 yaş arasındaki dönemini rahat, anlayışlı, huzurlu ve sağlıklı bir aile ortamında geçirip geçirmemesine bağlıdır. bu devreden sonra kişi için sevgili objesi, anne –babanın ve ailenin dışında heteroseksüel bir yön alır.

(mijen - 12 Şubat 2003 00:00)

(bkz: kulağa güzel gelen kişilik bozukluğu isimleri)

(falcobain - 11 Aralık 2011 01:51)

20 yaşında kızın 40 yaşında adamla çıkmasının altında yatan neden olabileceğini düşündüğüm durum

(svr - 22 Haziran 2003 16:50)

babasindan gorup begendigi herseyi gidip sevgilisinde arayan tabi boyle bir sevgiliyi bulamadigindan^* onunla bununla gonul eglendiren komplex sahibi insanlardir.baba sevkatini, sevgi tutku ve cinsellikle bir sekilde kombine eden ve bunu bekleyen umutsuz vakalardir.arada sirada onune 30 yaslarinda bunalimli genc ruhlu adamlar cikar niyetlenir "aha yoksa bumu?" diye ama yine bir sonuca ulasamaz.gonul eglendirdigi insanlara oyuncak yada basamak gibi bakar.babasi onun ebedi sevgilisidir ve siradan bir baba-kiz iliskisi degil inisli cikisli kavgali gurultulu ama dengesiz ve surpriz davranislara sebebiyet veren ozel bir iliskidir.baba her zaman kiskanilir,hatta zaman zaman nefret edilir suratina da soylenir^*ama baba hep ordadir ve elini kizina uzatmaktan vazgecmicektir.

(lasombra - 22 Haziran 2003 17:05)

küçükken, babamla uyumama izin vermediği için annemden nefret etmeme sebep olan kompleks. büyüdükçe sevişmeleri gerektiğini çözdüm tabii.

(atrofi - 21 Ocak 2013 15:49)

babadan elenktrink almak.

(sozluge ek kontenjandan yerlesen yazar - 19 Mart 2013 04:21)

erkek çocuklarında görülen oedipus compleksinin kız çocuklarında görülenidir.
4-5 yaşındaki kız çocukları hayatlarındaki ilk erkek olan babalarına aşık olurlar ve anneyi düşman olarak görürler, fakat aynı zamanda anne bu yaşlardaki kız çocukları için bir rol modeldir.
bu yaşlardaki kız çocukları babanın ilgisini kendilerine çekmek için annenin makyaj eşyalarını, parfümlerini, giysilerini kullanırlar, hatta gece babayla uyumak isterler. anneyle inatlaşmalarının ve anneyi düşman olarak görmelerinin nedeni babayı paylaşamamaktır ve babayla cinsel bir deneyim yaşama fantezisidir ve hatta babanın kendileriyle evli olmasını isterler.
bu yaşlar, kız çocuklarının ileri ki hayatlarını oldukça etkiler. sevgi dolu ve sağlıklı bir ortamda büyüyen bu yaşlardaki kız çocukları elektra kompleksini sağlıklı bir şekilde atlatarak anneyi benimser ve aile içindeki yerini çocuk olarak kabul eder.
sevgisiz,ilgisiz ya da yanlış tutumlar içinde büyüyen kız çocukları bu durumu atlatmakta zorluk yaşar ve sonucunda çocuğun mutlu ya da mutsuz, içe kapanık ya da dışa dönük, bağımlı ya da bağımsız, güvenli ya da güvensiz olması gibi kişilik özellikleri edinmesine yol açar.
her kız çocuğunun ilk aşkı babalarıdır ve ilk rakipleri de anneleridir. anne ve babanın bu evrede çocuğa olan tutum ve davranışları son derece önemlidir. anne, çocuğa yeterli anlayışı göstermeli ve kendisini de bir rakip olarak göstermekten kaçınmalıdır. baba ise kız çocuğuna anne kavramını öğreterek, çocuğun evdeki mertebesini çocuğun anlayabileceği bir dille anlatmalıdır.

(acrazybittersweetsourthingcalledsalsa - 26 Temmuz 2013 12:20)

hayatınızdaki baba figürünün uzaklaşması, kaybolması, eski baskınlığını yitirmesi veya size kendini hissettirmekten vazgeçmesinden dolayı da bir anda ortaya çıkabilme ihtimali olan durumdur. bunu yaşayan kadın daha özgür hissetmesi gerekirken bocalar. sudan çıkmış balık modunda yüzebilecek yeni bir deniz arar.

aynı babası gibi derin, babası gibi hırçın ama bir o kadar da dinginlik veren adamın dibi gibi biri olmalıdır bu. otoriter, dediği dedik belki ama mert, sözünün eri olmalı, gözü kapalı güvenilebilmelidir bu adama.

hepsinde olmasa da çoğunlukla fiziksel özelliklerin de benzerliği önemli bir unsurdur. karşı cinste insanın dikkatini çeken ilk ögenin dış görünüş olduğu bir gerçektir çünkü.

ama neresinden bakarsan bak elle yutulamayan sağlıksız bir histir bu. gerekli noktada müdahale edilmediği sürece sadece zarar getirecektir çünkü her kızın bir babası vardır. nerede ararsa arasın ikincisini bulamayacaktır, şanslıysa bu arayış içinde büyüyecek ve artık bir büyüğe ihtiyaç duymayacak zamanla daha dengeli ilişkiler kuracaktır. şanslı değilse ömrü boyunca sığ sularda babasının derinliğini arayacak bir noktadan sonra da kendini suyun akışına bırakıp kaybolacaktır.

(cadalozkedi - 9 Ağustos 2013 05:07)

halit ziya nın (bkz: aşk ı memnu) adlı romanında ya da kitabın filminde, nihal^*i okuyunca ve ıtır esen^*i izleyince insana neler yaptırdığını gördüğümüz kompleks.

(bayan muannit sahtegi - 9 Eylül 2004 18:33)

kesinlikle babama (hiçbir açıdan) benzemeyen bir erkek arayışında olduğumdan benim asla ve asla sahip olmayacağım kompleks.

(lusifer - 28 Aralık 2004 18:29)

(bkz: baba tassagina donme istegi)

(castro - 6 Mart 2005 07:31)

dişilerin babalarına benzeyen, bir şekilde onları andıran otoriter koruyucu tavırlı erkeklerle beraber olmaları,kendi yaşından çok büyük erkeklerle olmaları vs electra kompleksine bağlanır hatta

(sephrenia - 17 Ekim 2001 14:09)

öncelikle şunu belirtmek isterim ki, elektra kompleksi freud'un bizzat kullandığı bir terim değildir; nasıl darwin, evolution kelimesini nerdeyse hiç kullanmadıysa ya da survival of the fittest bir herbert spencer yakıştırmasıysa, elektra kompleksi de aslen carl jung menşeli bir kavramdır, zaten kompleks direk bir jung nosyonudur, zaten freud'un cinsel gelişim teorilerinde kadının pek bir yeri yoktur.
kızımız elektra truva savaşı dönemlerinde yaşamış, annesi sevgilisiyle bir olup babasını öldürünce hayatını intikam almaya adamış ve neticesinde erkek kardeşini annelerini öldürmeye teşvik ve hatta ikna etmiş bir yavrucaktır. bu öç arzusunu onun babasına duyduğu aşka bağlayıp oedipus kompleksi'ne paralel bir isim yaratmaya çalışmıştır jung belki, ama bence çok da başarılı olamamıştır (oedipus kompleksi ne kadar başarılı bir gönderme içerir o da tartışılır, bir kere oedipus annesine aşık filan olmamış, direk kral olmak için evlenmiştir onunla, ama tabii maksat mitolojik gönderme olsun, sofistike dursun).
fikrime göre oedipus komleksinden bile daha saçma olmayı başarmış bu teorinin dediği şudur özde: kızlar günün birinde babalarında olan penisin kendilerinde olmadığını fark eder ve kendi kendilerine, aman allahım, ben galiba -annem tarafından- hadım edildim derler (yani castration anxiety tabir edilen hadım edilme kaygısını erkekler gibi kızlar da yaşar), buna çözüm olarak ise bir yandan kendilerini düşman gördükleri anneyle özdeşleştirirken bir yandan da babayla özel bir ilişki geliştirmeye, belki bir gün onunla beraber olur ve içimde onun gibi penisi olan bir varlık taşıyabilirim ümidini büyütmeye devam ederler. ne kadar net, ne kadar mantıklı, ne kadar açıklayıcı bir teori, değil mi? ben çok beğeniyorum şahsen.
bu arada tahminen electra kelimesi de electron'la aynı kökten geliyor, yani amber, yani kehribar kelimeleriyle alakası var. kehribar da böyle kumaşa sürtülünce küçük kağıtları filan çekermiş ya, ben görmedim, o bağlamda.. amber'in de bir kadın ismi olduğunu düşünürsek bugün "amber kompleksi" de denebilirmiş electra kompleksine aslında. kehribar neden kadın ismi olmasın hem türkçe'mizde?
nerden nereye geldik bu entryde de...

(lacrima - 17 Ekim 2001 15:15)

forrest gump ta forrest ın biricik aşkı jenny karakteri de hayatı boyunca ona değer veren forrest yerine küçüklüğünde babasının yaptığı gibi ağzına zıçan adamlarla beraber olarak bu olaya örnek teşkil etmekte.

(ates - 12 Haziran 2005 02:05)

(bkz: babanın gençlik resimleri) vs. (bkz: sevgili)

(bkz: $ok)

(lunatique - 26 Eylül 2005 01:56)