(bkz: guido)

(apollon - 9 Nisan 2007 03:20)

formula 1de arabalarin benzin almak, lastik degistirmek, kaskın camini sildirmek vs. gibi işler için durdugu ortalama 8 saniyelik olay.

(everythingbutthegirl - 6 Nisan 2000 15:34)

formula 1 de izlemeyi en sevdiğim bölümdür. bayılıyorum böyle, 2 saniyede benzin koyuyorlar, tekerlekleri değiştiriyorlar. aklıma hep bizim sanayideki ramazan usta geliyor:

-ramazan usta benim sağ arka lastikte problem var
-sen bırak, yarın sabaha hallederiz.
-saol abi. gözümsün.

şu mantık ramazan ustada da olsa yaa...

(zipirinsan - 8 Eylül 2008 15:36)

formula 1 de 90'ların başından itibaren (yılını tam hatırlamıyorum); fia'nın her yarışta, her sürücü için en az bir kere yapılması zorunluluğunu (daha önce böyle bir zorunluluk yoktu. isteyen pit stop yapmadan da yarışı tamamlayabiliyordu) getirdiği; formula 1 in olmazsa olmazlarından, birçok yarışta sonuca direkt olarak etki etmiş, her an sürprizlere gebe olan, bir nevi yıkama yağlama pasta cila servisi.

standart bir pit stopta, aşağı yukarı şu olaylar gelişir:

takım yönetimi, belirlenen turda pit yapmak için sürücüyü pite çağırır ya da olağanüstü durumlarda, pilot takımdan bizzat kendisi pit isteyebilir. bu durumda takım 1-2 tur içersinde pit servisine hazırlanır.

pite girmek isteyen pilot, pist üzerinde genelde sarı renkte olan ve pit yolunun başladığını ifade eden ayrılmış yola girerek, pist yarış çizgisini terkeder. bu yola giren bir pilota atakta veya müdahalede bulunmak yasaktır. yine pit yolu içersinde, sadece pit çıkış zamanlarının farklı olması sebebiyle olan geçişler hariç; pilotların birbirlerini geçmeye çalışması da yasaktır.

pit yoluna giren pilot, pit alanın başladığını belirten çizgiye geldiğinde, hızını düşürmek zorundadır. pit alanı hız kısıtlaması genellikle antreman günlerinde 60km/sa; yarış günlerinde de 80km/sa şeklindedir. bu sınırlamanın değiştiği pistlerde (pit girişi ve özellikle de çıkışı yüksek sürat bölgesinde olan pistler) bu değerler 90km/sa^* ve 120km/sa^* olarak değişim gösterir. pilot direksiyon üzerinde bulunan bir düğmeye basarak, otomobilin hız sınırlandırıcısını devreye sokar. ayrıca pilot bu düğmeye basarak, otomobilin şasisi üzerindeki benzin kapağını da otomatik olarak açmış olur.

pit ekibine doğru yaklaşan pilot, kendisine belirtilen çizgilerin tam üstünde durmalıdır. aynı şekilde pit ekibi de, tam olarak kendi bölgelerinde durmak zorundadırlar. yanlış yerleşmiş bir mekaniker ve/veya yanlış durmuş bir otomobil, nereden baksanız pilota 1-2 saniye arasında bir zaman kaybettirir.
otomobilin durduğu servis alanın altında esnek ve uzun metal parçalar vardır. bu metal parçalar, pit stop esnasında otomobilin elektronik sistemi yüzünden oluşabilecek bir kıvılcımın önüne geçmek amacıyla otomobili şaseler, yani topraklar.

standart bir pit ekibi, aşağı yukarı 25 kişiden oluşur. bunlar;

lastik:
12 kişiden oluşur. tekerlek başına 3 kişi şeklinde görev alırlar. bu ekip, yarış boyunca kullanılacak olan lastikleri özel elektrikli lastik battaniyesiyle ısıtır. uygun sıcaklıkta olan formula bir lastiği, optimum düzeyde yol tutuş sağlayacaktır.
otomobil pitte durduğunda; bir kişi hava basıncı ile çalışan bijon anahtarıyla, kullanılan lastiğin somununu açar, diğeri lastiği çıkarır. üçüncü eleman ise yeni set lastiği yerine takar. en sonunda da ilk eleman yeni lastiği bijon anahtarı ile yerine iyice oturtur. herşey yolunda gitmiş ise, diğer iki eleman otomobilden hafifçe uzaklaşır, bijon anahtarı ile lastiği söküp takan kişi avuç içi tam açık olacak şekilde elini lastiğin üzerine doğru kaldırır ve orada tutar. bu işaret, lolipop adama yapılmıştır ve "okay" anlamına gelmektedir.

kriko:
2 kişiden oluşur. pit alanında, otomobilin önünde ve arkasında bulunurlar. görevleri; özel imal edilmiş bir kriko yardımı ile, otomobili ön ve arka kanatların altından kaldırmaktır. formula 1 den farklı olarak, indy car pit stoplarında bu adamlar bulunmaz. çünkü indy car otomobilleri, kendi krikolarına sahiplerdir.

yedek ön kanat:
1 kişiden oluşur. pit stoplarda pek görünmez, arkada durur. aracın ön kanadı hasarsız bile olsa; herhangi bir olumsuz acil durum için elinde hazır ön kanat seti (bkz: nosecone) bulundurur.

hidrolik:
2 kişiden oluşur. motorun pnömatik vanaları için gerekli olan basınçlı havanın durumunu ve aktarım elemanlarını (vana, hortum, boru) kontrol eder. eğer gerekiyorsa, basınçlı havayı yeniden şarj eder.

yakıt:
3 kişiden oluşur. belki de bir pit stop ekibinin en önemli parçalarıdır bu üç kişi. çünkü yakıt doldurmak tehlikeli ve ince bir iştir. birçok pit stop un süresi, doldurulan yakıtla doğru orantılı olarak değişir. burada kullanılan yakıt pompaları; formula 1 in bütün sektörlerinde olduğu gibi yine teknoloji ötesi bir mekanizma içerir. bizim bildiğimiz benzin pompalarından çok daha farklıdır. boyut olarak çok büyüktür ve çok ağırdır. sadece yakıt hortumu, içinde yakıt varken yaklaşık olarak 80 kilogram gelir. zaten bu yüzden, yakıt ekibi 3 kişidir. bir kişi yakıtın dolumunu ayarlarken, bir kişi pompayı taşır, diğeri ise pompanın hortumunu taşır.
otomobile aktarılan yakıt, bildiğimiz yakıtlardan daha fazla oktan sayısına sahiptir. yani tam yanma sağlandığında, çok yüksek basınç oluşturacak şekilde genişler. f1 benzin pompası, içeriğinde değişik kimyasalların bulunduğu basınçlı hava ile çalışır. pompanın iki görevi vardır; birincisi, yakıt deposundaki havayı emmek, ikincisi de emilen hava ile oluşan boşluğa çok yüksek basınç altında yakıt pompalamaktır. yani, yakıta aynı anda iki yönden hız kazandırılır.
yakıt ağızlığını^** kontrol eden elemanın kaskının camında; sadece kendisinin görebildiği yeşil, sarı ve kırmızı ışklardan ibaret olan ikaz lambaları vardır. eğer kırmızı ışık yanıyorsa, ağızlık tam oturtulmamıştır ve yakıt akışı yoktur. ağızlık tam olarak oturtulduğunda, sistem yeşil ışığı yakar. yakıt akışı başladığında ise, pompacı sarı ışığı görür.
fia; güvenlik nedeniyle yakıt pompalarının hacimsel debilerinde kısıtlamaya gitmiştir. formula 1 deki bir yakıt pompası, azami olarak saniyede 12 litre yakıt pompalar. daha fazlası yasaklanmıştır. bu yakıt pompalarının üreticisi ve tüm takımlara dağıtım yapan tek dağıtımcısı olan fransız intertechnique şirketi, takımlara pompaları tamir edebilme yetkisini vermiştir. ancak bu pompaları modifiye etmek hem intertechnique tarafından, hem de fia tarafından yasaklanmıştır. her pompanın sabit miktarda yakıt pompaladığı bilindiği için, takım kurmayları ve seyirciler, bir pilotun ne kadar yakıt aldığını aşağı yukarı tahmin edebilirler.
yakıt pompalama işi, pit stop un en son ayağıdır. yeterli miktarda yakıt pompalandıktan sonra, lolipop adam pilota "çık" komutunu verir.

yangın söndürücü:
1 kişiden oluşur. bu eleman, elinde yangın söndürücüyle olası parlamalara anında müdahale etmek için bekler. önemsiz gibi görünür ama hayati değer taşır. (bkz: pedro diniz)(bkz: jos verstappen)^*

çeşitli:
genellikle 3 kişiden oluşur. bunlardan ikisi, aracın iki yanındaki motora taze hava girmesini sağlayan hava kanallarının ağzını, arka veya ön kanatlardaki pislikleri, radyatör girişlerindeki istenmeyen parçaları temizler. diğeri ise, pilotun kaskının ön camını temizler. hatta bazı durumlarda pilota enerji içeceği ikramında bile bulunabilir.

lolipop adam:
1 kişiden oluşur. pit stop un komutanı durumundadır. pilot pit servis alanına girdiğinde, yolun en dışına çıkar ve elindeki lolipopla garajı göstererek, pilotun yanlış yere girmesini engeller. bu hareket başta çok komik gözükse de; aynı anda 7-8 pilotun pit stop yaptığı durumlarda ne kadar gerekli bir hareket olduğu anlaşılır.
pilot otomobilini kendine ayrılan çizgilerde durdurduktan sonra, lolipop adam elindeki lolipopun "brakes on" yazılı kısmını pilota gösterir. (bkz: brakes on)
daha sonra, 12 kişilik lastik ekibinden gelecek olan uyarıları bekler. dört ekipten de "okay" komutunu alan lolipop adam, elindeki lolipopun diğer kısmı olan "first gear" tarafını pilota gösterir. (bkz: first gear)
son olarak yakıt ekibi de işini bitirdiğinde; lolipopu hızlıca kaldırır ve pilota çık komutunu verir. böylece pilot, güvenli ve hızlı bir şekilde garajdan ayrılmış olur.

yukarıda bahsettiğim bu bütün işlemler, aşağı yukarı 6 ila 10 saniye sürmektedir.

garajdan çıkan otomobil; yine hız sınırına uyarak, pit sop çıkışına doğru yönelir.
pit çıkışındaki bariyerlerin bittiği noktada, yeşil ve kırmızı ışığa sahip olan bir adet trafik lambası vardır. bu trafik lambası, yarış direktörlerince yönetilir ve eğer pistte, pit çıkışını tehlikeye sokacak bir durum varsa (iki otomobilin pit çıkışına yakın yerde birbirlerini geçmeye çalışması veya çarpışması vb) bu ışık kırmızı yanar ve pilot pitten çıkamaz. eğer çıkarsa ceza alır. bu ışık yeşil yanıryorsa, herşey yolunda demektir ve pilot bekleme yapmadan yarışa yeniden dahil olur.

pit çıkışında; aynı pit girişinde olduğu gibi sarıyla çizilmiş özel bir çizgi vardır. bu çizgi, pist yarış çizgisi ile pit çıkışı çizgisini birbirinden ayırır ve yine pit girişinde olduğu gibi, pistte seyreden otomobillerin bu çizgiyi geçmeleri yasaktır. ancak burada biraz daha farklı bir durum söz konusudur. pitten çıkan otomobil de bu kurala uymak zorundadır. sarı renkli pit çizgisi bitene kadar, normal pist yarış çizgisine geçemez.

6-10 saniyelik pit servis işlemlerinin üzerine, giriş çıkışlarda kaybedilen zaman eklenince, bir pit stop da geçen vakit, 20-25 saniyeyi bulur.
1 salisenin bile önemli olduğu bu sporda; sırf bu yüzden, takımlar ve pilotları pit stop stratejilerine karar verirken çok ince hesaplar üzerinde dururlar. michael schumacher gibi disiplinli ve çalışkan pilotlar da, servis zamanını asgariye indirmek için boş zamanlarının çoğunu pit ekibi ile antreman yaparak geçirirler.

not: yıllar önce bir otomobil dergisinde okuduğum bir yazıya göre de; pit ekibinde çalışanların hiçbirinde sigorta bulunmazmış. bu kadar kritik ve tehlikeli bir işi gerçekleştiren insanlar için, bu bakımdan önemli derece ironi içermesi de cabası.^*

(punkertifo - 15 Eylül 2008 02:25)

formula 1'in son sezonlarında, yarış içerisindeki sıralamanın değişmesini dileyenlerin yegane ekmek teknesi. her zamanki gibi sucu mahir bu kategorinin dışında pek tabi. adam arabası yansa bile alevler arasından sıyrılarak yarışı birinci bitiriyo^*.

(quant - 22 Mayıs 2003 19:22)

https://www.youtube.com/watch?v=ahsup7mscie

(ed wood - 21 Şubat 2014 15:13)

amına kodumunun manyakları: https://www.youtube.com/watch?v=mqm5bnhtbeq

(iskenderkebap ii - 5 Haziran 2014 18:14)

pit'teyken arabanin lastiklerini ellerinizle takip cikardiginiz yari$ oyunu.. epyx urunudur.. (bkz: pit stop 2)

(ssg - 8 Ocak 2000 02:25)

2018'de ferrari ekibi 1.97'ye imza atmış. tuvalete otururken donunu indiremeyeceğin zamanda adamlar 4 lastik değiştiriyor.

(wondrous - 17 Kasım 2018 14:04)

pıt atma molası

- şimdi schummi gelioo.. hazır ol ben tmm dediğimde ağzına atıver pıt ı.. bu pist yorucu enerjik olması lazım..

(coolcrazy - 31 Ekim 2005 17:17)