numara yapmayan film...
hiçbir sinemacılık "numarası"na tenezzül etmeyen, burunlarının dikine giden iki adamın verdiği ders.
içinde hiçbir fazlalığa yer olmayan, gerek duymayan öfke dolu film...
öfkenin de zerafeti varmış; gördük!

(kaktus - 28 Kasım 2006 20:22)

fakirliğin de çeşitleri varmış, manchester'da fukaralık çekiyorsan teselli olarak 200 senelik işçi dayanışması, niyorkda ghetto'daysan zenciyiz biz dayanışman olabilir. belki fakir olursun ama almanyada bir türk ghettosunda her zaman arkadaşlarınla sokağa çıkıp birilerine sataşabilirsin. orhan kemal'in kadınları fabrikada çalışır, sonra beraber çamaşır yıkarken dedikodu yaparlar, erkekler mahalle maçı yapar, geçinmek zordur, belki maddi olarak kimse yardım edemez, ama sefaletin içinde yaşam diyebileceğin birşeyler kurar gibi olursun. dostların vardır, seni seven, senden nefret eden oldukça insan oluyorsun, biri oluyorsun. ama fakirliğin tepeden inme halleri var, annen alkolik oluyor, belki kaç jenerasyondur fakirsin, farketmez. bazen tamamen izole oluyorsun, ne iş bulabiliyorsun, ne dikiş tutturabiliyorsun, arkadaşın bile olmuyor çünkü boktan bir kampta yaşıyorsun. o zaman da geceleri kendi kendini normal olduğuna ikna etmek zorunda kalıyorsun. adım rosetta, bir işim var, bir arkadaşım var, normalim ben diyorsun uyumadan önce.

rosetta'da da böyle bir hikaye anlatılıyor. toplumdan tamamen dışlanmış, kendini bir yere konumlandıramayacak kadar yabanileşmiş, izole olmuş, (agamben deyimiyle) çıplak vücuttan ibaret hale gelmiş rosetta, kendi kendine bir sistem yaratıyor, binbir yol ve çare deniyor tekrar entegre olabilmek için; ama devlet dairelerinin yolları kapalı: işsizlik parası alabilmen için şu kadar çalışmış olman lazım, çalışmış olabilmek için iş bulman lazım, iş bulabilmen için kalifiye olman lazım, kalifiye olman için eğitim almış olman lazım, eğitim alabilmek için paran olması lazım, paran olması için işin olması lazım. bir daire var kısaca, ya içindesin onun ya da dışında. (şiirsel bitirdim)

aslında devam edeyim. zira çember bununla sınırlı değil. rosetta arkadaşının evinde kaldığı gece kendi kendini telkin ediyor, "bir arkadaşın ve işin var, normalsin" diyerek. arkadaşlar bir lüks mü rosetta için? kendi hayatta kalma savaşı içerisinde bir lükse dönüşüyor, entegrasyonunu şansa bırakamaz rosetta, bir iş için arkadaşını feda etmekten çekinmiyor, ihanet ediyor. o bilmemne piramidindeki gibi; evvela temel ihtiyaçları karşılayalım. binbir hesap okunuyor dardenne'lerin pek pervasızca yaklaştığı suratta. suda boğulan adamı kurtarsam mı? kurtarmazsam işini ben alırım. dolandırdığını ispitlesem mi? ayakkabıları şöylecene koyayım, botları şuraya koyayım, kapıyı şöyle kilitliyeyim, suyu böyle doldurayım. her şeyiyle öyle motive olmuş ki hayatta kalıp normal bir insan gibi yaşayabilecek duruma gelmeye, film bu yeni sosyal adaletsizlik tartışmalarına, "inklusion/exclusion" tartışmalarına son noktayı koyuyor gibi: fakirin fakirliğinin tembellikten kaynaklandığına, doğası itibariyle fakir olduğuna dair inançlara bir saldırı niteliğinde; böylesine kendinden geçercesine uğraşsan, kendini tamamen buna versen bile, bir kere dışlandın mı tekrar entegre olabilmen çok zor. dardenne'ler kör gözüm parmağına bir alegoriden kaçınmış olsalar da, rosetta'nın balık tuttuğu gölün bir bataklık olması manasız değil; bir kere içine düştüğün zaman ne kadar çırpınırsan çırpın, çıkamıyorsun. öyle bir hayat.

tabii avrupa sinemasının fakirlik temasıyla ilişkisi hep böyle sansasyonel bir "acı gerçekleri soğukkanlılıkla açığa çıkarma" havasında gerçekleşiyor, daha bir fakir edebiyatı geleneği olan italyan sineması, üçüncü dünya sineması veya ingiliz sinemasının tanıdık ve daha duygusal atmosferinin yerini sosyal devletin ihanet ettiği insanların soğuk dünyası alıyor. ortaya çıkan film rahatsızlık verici bir havaya bürünüyor, bir sosyal kriz atmosferi yaratılıyor, "işte fakirlik gerçeği" şeklinde. o gerçeğin tek yüzü bu tarz filmlerin yarattığı gerçeklik oluyor bizler için, halbuki gidip sosyolog olup favelaların gerçekliğine nüfus edilebileceğini zannetmek de biraz naifçe, bilmişçe bir tutum. benim aklım karışıyor o noktada. kız güzeldi.

(caponsever - 5 Mart 2007 01:02)

--- spoiler ---

senin adın rosetta
yeni bir iş buldun
yeni bir arkadaş edindin
normal bir yaşantın var
boşluğa düşmeyeceksin
iyi geceler

--- spoiler ---

(n joi - 9 Kasım 2007 23:27)

2003 yılında amerikada kurulmuş post-hardcore/post-metal/experimental tarzda müzik yapan grup.the galilean satellites ve wake/lift olmak üzere şu ana kadar iki albüm çıkarmışlar.

(formidable - 20 Kasım 2007 00:17)

belcika da rosetta yasası denilen ve uzun süre issiz kalan genclere ufak caplı devlet yardımı ile ilgili bir yasa cıkmasına neden olan film.

(burjuva - 25 Şubat 2008 19:05)

kamera kullaniminin da filmin icerdigi kasvete kasvet kattigi asiri deneysel yapim. kasim kasim kasiliyor insan izlerken.

--- spoiler ---

rosetta is bulma kurumuna basvurusunu yapmaya calisirken, oradaki gorevli kisi rossetta'ya arka tarafta bir yeri isaret ederek "sosyal yardim basvurusu yapabilirsin" diyor. bu basvuruyu rosetta sosyal yardimdan gelecek parayi istemedigi, calisarak kafasindaki "normal insan" profiline ulasmak istedigi icin yapmiyor diye dusundum ben. tabi icgudusel olarak filmin asiri dramatize yapisini kaldiramayip belli noktalarda iyiye yormus da olabilirim.

--- spoiler ---

(coldbound - 15 Nisan 2008 23:48)

her şeyden önce bu film fakirlik olgusunun sefaletinden, soğukluğundan ziyade 'bir ötekinin' normalleşme çabasını anlatıyor. bu yüzden de rosetta'nın alkolun dibine vurup fahişelik yapan annesini korumaya çalışması, ona yardım etmek isteyen hatta iş teklif eden 'arkadaşını' ispiyonlaması da toplumsal ahlak ve değer yargıları açısından daha da anlamlı oluyor. çünkü rosetta entegre olmak, bir birey olmak istiyor. dardenneler ise bu dokunaklı hikayeyi gerçekçi estetik ve mesafeli anlatımla destekleyerek dramaturjiyi sulandırmıyor, filmi iyi yapan en önemli noktaysa bu görsel tercih oluyor.

(shocktheworld - 3 Haziran 2008 12:03)

17. gezici festival kapsamında izleyip kafadan ilk 10'uma aldığım jean-pierre ve luc dardenne filmi. yoksulluğu duygu sömürüsü yapmadan, sınıfsal bağlamından koparmadan, romantize etmeden, doğrudan ve ultra bir gerçekçilikle aktarmış.
"dinlerin, kapitalist ideolojilerin size yutturduğu sahte iyilik, diğerkamlık gibi ahlak masallarına inanmayın" diyor film bağırarak. "aç insan iyi olamaz, hatta aşık bile olamaz" diyor.
fransız yeni dalga sinemasının en önemli ilham kaynağı olan sinema yazarı ve eleştirmen andre bazin, "tek komünist film" dediği bisiklet hırsızları için şöyle söyler: "ortaya atılan tez şaşırtıcı derecede basittir: bu işçinin yaşadığı dünyada yoksullar hayatta kalabilmek için birbirlerinden bir şeyler çalmak zorundadır."
dardenne kardeşler de bisiklet hırsızları'ndan 51 yıl sonra aynı şeyi söylüyorlar aslında: rosetta hayatta kalabilmek için riquet'nin işini çalmak zorundadır.

filmde riquet'nin göle düştüğü sahne, yapılmış en sarsıcı sahnelerden biridir kanımca. böyle bir sahneyi bu kadar duygu yoğunluğu yaratacak şekilde ama hiç duygu sömürüsü yapmadan çekmek müthiş bir yetenek gerektiriyor.
hele ki tüpgaz sahnesi... yoksulluğun kadim trajedisi bundan daha iyi anlatılabilir miydi, bilmiyorum.

görece kısa olmasına rağmen izlenmesi zor bir film ama çok sıkılmak pahasına bir buçuk saati ayırmak gerekir diye düşünüyorum.

son olarak, çok sevdiğim lilja 4-ever'ın bu filmden fazlasıyla etkilendiğini anladım. lakin en önemli fark, rosetta, lilja kadar pasif değil, olması gerektiği gibi, daha isyankar.

(zend avesta - 4 Aralık 2011 13:08)

para ile normalliği satın aldığımızı gözümüze sokan geç kalınmış filmlerden. gene sıradan yaşantının ortasına fırlatıp tanıklık edemekdiklerinize tanıklık ettiren sahici dardanne kardeşler filmi.

http://www.imdb.com/title/tt0200071/

(ride - 30 Aralık 2011 18:53)

insanın ruhunu sıkıştıran bir film.
zamanında bu tür bir hissiyatın benzerine yine dardenne biraderlerin elinden çıkma bir film olan le silence de lorna'da da maruz kalıp halet-i ruhiyemi nötrlemek için bir süre otel yönetmece oyunu oynamak zorunda kalmıştım. zaten kamera kullanımından içeriğe kadar çeşitli yorumlar yapılmış, aynı noktaları da tekrarlamış olmayayım fakat ben ek olarak rosetta'nın kendisini gammazladığı an itibarıyla filmin sonuna kadar riquet'nin elden düşme motorunun sesi nedeniyle fenalık geçirdim aslında. gammazlama anına kadar motorun sesi zihinde muhakkak ki bir iyiliği, bir güzelliği temsil ederken adamın işten kovulmasıyla birlikte yalnızca sesi duyulup da cismi görülmeyen o motor müthiş geriyor, yoruyor. zaten film boyunca insanı saran devasa bir "eksiklik" hissi var; ya da en azından bendeki yansıması o şekilde oldu diyeyim (örneğin başka bir akım üzerinden işlenseydi konu muhtemelen riquet'nin bu denli iyi olması saflığa, güzelliğe hasret rosetta'da duygusal devinime yol açar ve ortaya bir aşk çıkardı ya da iş bulmak için o kadar dönüp dolanan genç rosetta'ya bir işveren muhakkak hallenirdi vs). gerçi bana kalırsa filmi de inatla izlettiren o eksiklik hissi olsa gerek; yani bir şeyler olacak da olamıyor bir türlü, öyle pis, sıkıntılı bir ortam. hatta bu bir şeyler o denli olamıyor ki rosetta ölecek ama ölemiyor. nihayetinde bakınca, filmin başında durum ne idiyse sonunda da yine durumun o olduğunu görüyoruz. bir dahaki gerçekçi esere kadar bir bölüm eve düşen yıldırım gerilen sinirlerin yatışması adına yerinde bir tercih olabilir.

(onytl - 11 Nisan 2012 03:57)

1999 yılında altın palmiye ve en iyi bayan oyuncu ödüllerini kazanan, belçika yapımı bir film.

realizm akımının en çarpıcı ve başarılı örneklerinden olarak gösterilmekle birliktye, kasvetli çekimleri, insanın içini kasan diyalogları ve mide bulandıran handicam çekimleriyle bende cinayet eğilimi yaratmıştır.

(marlboro insani - 7 Temmuz 2003 22:41)

jean pierre ve luc dardenne kardeşlerin 1999 yılında çektiği müthiş film o sene hem altın palmiye ödülünü almış hem de filmde gerçekten çok iyi bir performans sergileyen emilie dequenne (rosetta) en iyi kadın oyuncu ödülünü kimselere bırakmamıştır.

--- spoiler ---

filmde, boktan bir karavan kampında alkolik annesiyle birlikte yaşayan rosetta'nın hayatından çarpıcı bir kesit sunuluyor. hayatı boyunca fakirlik-dışlanmışlık-işsizlik kısır döngüsünü kırmaya çalışmış ''yabani'' rosetta'nın bunların üstesinden gelebilmek için duygusal destek alabileceği, derdini-sıkıntısını anlatabileceği kimsesi olmamış belli ki. karnını doyurmanın, kira ödeyebilmenin yollarını aramaktan, 1 şişe içki için fahişelik yapan alkolik annesine mukayyet olmaya çalışmaktan kimseyle arkadaşlık-dostluk kurabilecek zamanı da durumu da olmamış . böyle olunca da, durumun normale dönmeye yaklaştığı kısa zamanlarda geceleri uyurken kendi kendine ''normal'' biri olduğunu telkin etmek zorunda kalıyor rosetta.

aslında tek istediği şey gerçek bir iş rosetta'nın ama bunu tamamen kendi başına başarmak zorunda, sosyal devlet anlayışının kuvvetli olduğunu sandığımız batılı ülkelerin aslında hiç de dışarıdan göründüğü gibi bu açıdan sağlam olmadığını rosetta'nın sosyal güvenlik kurumlarında önüne çıkarılan kimi bürokratik engellerden anlıyoruz.

kaderiyle baş başa bırakılan bu insanlar için normal bir yaşam aslında bir 'lüks'e dönüşmüş durumda, bir işte çalışıp, kendisine normal bir hayat kurabilmenin yolları tıkanmış . bu tıkanan yolu aşmak için denenen yol; aslında kendisiyle aynı kaderi paylaşan, hasbel kader bir iş bulabilmiş insanların işine göz dikmek. manevi olarak birbirlerine tutunarak hayatı daha yaşanabilir hale getirmek için dayanışma halinde olması gereken kesim adeta biri birlerine kırdırılıyor. edinebildiği tek arkadaşının kendisine güvenerek iş yerinde çevirdiği dümeni anlatmasını fırsat bilen rosetta, 'arkadaş'ının kovulması, yerine de kendisinin geçmesi için bu durumu iş yeri sahibine açıklıyor. bu durumdan benim anladığım; karnı aç olan insanın herhangi bir vicdani ya da ahlaki bir sorgulamaya girmesinin mümkün olamayacağı . çünkü ilk olarak yemek, barınma, güvenlik gibi 1. dereceden fiziksel ihtiyaçlarını karşılamak için diğer tüm insani yanlarını unutmak ya da yok saymak zorunda kalıyor insan.

filmin sonundaki intihar sahnesi ise yoksulluğun, kameraya trajik bir yansıması. düzenin kendi içindeki çarpık işleyişinin yalın bir anlatımı. kendini öldürmek için bile para ödemek gerekiyor aksi halde intihar bile edemeyebilirsin.

--- spoiler ---

ayrıca bu filmden sonra belçika devleti ''rosetta yasası'' denilen bir yasa çıkarak uzun süre issiz kalan genclere ufak caplı devlet yardımı sağlamaya başlamış.

(otomobil osman - 11 Şubat 2013 00:21)

şuriumov-gerasimenko kuyrukluyıldızıyla 2014 yılında buluşması hedeflenen , 27 şubat 2004 itibariyle fransız guyanası'nın kourou uzay üssünden ariane-5 füzesiyle fırlatılacak olan uydu. rosetta'nın, şuriumov-gerasimenko ile buluşma sırasında kuyrukluyıldızın çekirdeğini ve çevresini incelemesi, uydudan indirilecek phila isimli robot modülün kuyrukluyıldızın çekirdeğine konması, robotun çekirdeğin doğası ve oluşumu hakkında veriler elde etmesi öngörülüyor.

(uzum - 26 Şubat 2004 10:01)

esa'nın uzun vadeli yatırımı. kimisi "heyoo kuyruklu yıldızın üzerine ineceğiz" diye heves yaparken şunu bilmelidir: iniş tarihi 2015'e denk geliyor. misyonun gidişatı esa'ya göre şöyle:

kalkış: şubat 2004
ilk dünya çekim takviyesi: mart 2005
mars çekim takviyesi: mart 2007
ikinci dünya çekim takviyesi: kasım 2007
üçüncü dünya çekim takviyesi: kasım 2009
hibernasyon (bekleme): temmuz 2011
hibernasyon'dan çıkış (uyanma): ocak 2014
buluşma manevrası: mayıs 2014
küresel inceleme ve tespit: agustos 2014
iniş takımlarının aktarımı: kasım 2014
perihelion geçişi: agustos 2015
misyonun bitişi: aralık 2015

(frank n furter - 27 Şubat 2004 09:21)

12 kasım 2014 itibariyle 67p isimli kuyruklu yıldıza iniş yapıp örnek toplayacak olan uzay aracıdır.

(tahtsiz bedevi - 6 Ağustos 2014 10:23)

ana hedefi, kuyrukluyildizlarin kokenini ve kuyrukluyildizlar ile yildizlararasi maddeler arasindaki iliskiyi ve bunlarin gunes sisteminin olusmasina iliskin olasi etkilerini arastirmak olan proje.

bir kuyrukluyildiza inisi canli canli izlemek de ilginc bir deneyim olacak acikcasi.

(sky - 12 Kasım 2014 12:49)

filmin sadece bir yerinde müzik duyabiliyoruz, onun da büyük çoğunluğu bateriden oluşuyor. bunun dışında film tamamen müziksiz ve böylece gerçeğe daha çok yaklaşıyor çünkü rosetta'nın müzik dinleme gibi bi şansı yok.

(loucaufield - 4 Aralık 2005 12:08)

dardenne lerin filmi olarak rosetta yoksullugu, izole edilmisligi ve caresizligi dramatize etmeden anlatiyor. o kadar yoksulluk ki intihar etmek bile luks. kendini oldurmek icin bile para odenmek zorunda olunan insanlik disi bir sistemin yalin, gizli, olculu ve bu yuzden de cok dusundurucu bir ofkeyle anlatimi.

(clark nova - 21 Temmuz 2005 22:23)

esa'nın fırlattığı rosetta'yla^* ilgili ilginç bir detay:

fırlatılması için planlanan 26 şubat 2004 tarihinde, fırlatma operasyonunun hemen öncesinde, yoğun bir üst atmosfer rüzgarı olduğu tespit edilir ve fırlatma 20 dakika 40 saniye gecikir, ardından kalkış ertesi güne ertelenir.
27 şubat 2004 tarihinde, nasıl bir şans işiyse, "son bir teknik kontrol yapalım bari" derler ve yerinden çıkmış bir parça bulurlar. fırlatma mart 2004'ün başlarına ertelenir (2 mart 2004).
bunun adı resmen "şans" arkadaş. eğer üst atmosferde durum iyi olsaydı, araç o şekilde fırlatılacaktı ve büyük ihtimalle başarısız olacaktı. şimdi ise bilim ve uzay dünyası için hayati önem taşıyan bir görevi başarılı bir şekilde yapıyor ve misyonunun tamamlanmasını bekliyor...

(paradoxical - 30 Kasım 2014 22:09)

bunu yapan ve fon ayıran da insan, o sarayları uçakları da yapan insan mı şimdi? yok inanmıyorum abi.

(nazarethme ne olur - 12 Kasım 2014 12:54)